Ekolojik Kurama Göre Ruh Sağlığı Hizmetlerinde Bir Kavram: Terapötik Çevre

Özet

Dünyada özellikle son yıllarda, çevresel ve toplumsal boyutlarda çok hızlı değişimler yaşanmaktadır. Tüm bu değişimler, ruh sağlığı üzerinde pek çok etkiler bırakabilmektedir. Ruh sağlığının korunması ve belli bir dengede kalabilmesi pek çok farklı değişkene bağlıdır. Bu bağlamda değerlendirildiğinde, ruh sağlığı çevreden bağımsız olarak düşünülemez. Bu yazıda ruh sağlığı hizmetlerinde çevre kavramının nasıl ele alındığı irdelenmiştir. Bununla birlikte sosyo-ekolojik kurama göre, çevre ve ruh sağlığı ilişkisinin önemine dikkat çekilerek ruh sağlığının geliştirilmesi için terapötik çevre kavramı irdelenmiştir. Ruh sağlığı hizmetleri sadece ruhsal yönden hasta olan bireylere yönelik değil aynı zamanda birey ve toplumun ruh sağlığını korumaya yönelik bakım aktivitelerini de kapsaması bakımından önemli bir alandır. Ruh sağlığı kavramında insan, biyo psikososyal bütünlük içinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Ruh sağlığı hemşireliğinde çevre kavramı insan psikolojisini etkilemesi bağlamında çok önemli olmasına karşın sınırlı düzeyde ele alınmıştır. Ruh sağlığı hemşireliğinde, çevre kavramı ile terapötik ortam, psikososyal ortam kavramlarının daha çok öne çıktığı görülmektedir. Oysa ruh sağlığını içinde bulunduğumuz eko sistem, iklim gibi çevrede yer alan tüm unsurlar fazlasıyla etki etmektedir. Çevre ve ekosistemdeki değişimler, sadece biyokimyasal dengemizde değil aynı zamanda ruh sağlığımız üzerinde çok büyük etkiler bırakabilmektedir. Bu yazıda yukarıda değinilen kavramlar ilgili literatür bağlamında incelenmiş ve terapötik çevrenin geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur.